Chất thải y tế là mối lo lớn trong công tác kiểm soát ô nhiễm,
đến mức thế giới xếp các cơ sở y tế là cơ sở gây ô nhiễm môi trường
nghiêm trọng.
Ở Việt Nam, giải quyết vấn đề này đặc biệt khó
khăn, bởi cơ sở khám chữa bệnh không sinh lời, tồn tại nhờ nguồn tài
chính Nhà nước hoặc từ nguồn thu bệnh nhân.
Theo thống kê, mức tăng chất thải y tế hiện nay là 7,6%/năm; dự kiến
đến năm 2015, tổng lượng chất thải rắn y tế là 600 tấn/ngày và năm 2020
là 800 tấn/ngày.
Với khối lượng chất thải y tế lớn như vậy, nếu
không được xử lý một cách triệt để chắc chắn sẽ tiềm ẩn những nguy cơ
với môi trường và cuộc sống hàng ngày.
Thực tế, gần như 100% bệnh
viện có thực hiện phân loại chất thải từ nguồn, nhưng khó có thể đảm
bảo thực hiện tốt hoàn toàn do điều kiện nhân lực của từng bệnh viện rất
khác nhau.
Việc phân loại rác thải rắn y tế còn chưa đúng quy
định, còn lẫn vào chất thải sinh hoạt. Phương tiện thu gom như túi,
thùng đựng chất thải thiếu và chưa đồng bộ, hầu hết chưa đạt tiêu chuẩn.
Không có phương tiện vận chuyển riêng biệt, chuyên dụng, nơi
lưu giữ không bảo đảm vệ sinh, có nhiều nguy cơ gây rủi ro do vật sắc
nhọn rơi vãi, nhiều côn trùng xâm nhập.
Ước tính mỗi ngày có
khoảng 350 tấn chất thải rắn phát sinh từ các cơ sở y tế, trong đó có
40,5 tấn là chất thải rắn nguy hại, mức độ gia tăng khoảng 7,6%/năm.
Trong đó, có khoảng 60 - 70 tấn là rác thải độc hại, phải xử lý.
Tuy
nhiên, chỉ có 1/3 số chất thải rắn được đốt bằng lò đốt hiện đại và có
thể đảm bảo an toàn môi trường…; số còn lại được tiêu huỷ bằng nhiều
hình thức như thiêu ngoài trời, đốt bằng lò thủ công, chôn trong khuôn
viên bệnh viện, hoặc thải trực tiếp ra bãi rác chung.
Điều đáng
lo ngại là những cách thức tiêu huỷ này đều chưa đảm bảo vệ sinh an toàn
đối với môi trường xung quanh nơi có đông dân cư sinh sống.
Khảo
sát của Viện Y học Lao động và Vệ sinh môi trường cho thấy, cả nước mới
chỉ có gần 200 lò đốt chuyên dụng. Trong đó, có 2 xí nghiệp đốt rác tập
trung tại Hà Nội và TP.HCM, còn lại là các lò đốt rác cỡ trung bình và
cỡ nhỏ. Tuy nhiên gần 200 chiếc lò đốt này hiện phải xử lý rác thải y tế
cho 435 bệnh viện, chiếm khoảng 40% số bệnh viện.
Hơn nữa, các
lò đốt rác chủ yếu tập trung ở các bệnh viện tỉnh trở lên và một số bệnh
viện tuyến huyện thuộc các thị xã, thành phố.
Còn lại có tới
33% bệnh viện tuyến huyện và tỉnh không có hệ thống lò đốt chuyên dụng,
phải xử lý chất thải y tế nguy hại bằng các lò đốt thủ công.
Đối
với chất thải lỏng y tế được phát sinh từ các hoạt động chuyên môn và
sinh hoạt của nhân viên bệnh viện, bệnh nhân và người thăm nuôi, thì có
tới 62,3% số bệnh viện chưa có hệ thống xử lý nước thải. Ngoài ra, hệ
thống xử lý nước thải của nhiều bệnh viện còn bị xuống cấp, công nghệ xử
lý chưa đảm bảo được tiêu chuẩn môi trường.
Theo Bộ Tài nguyên & Môi trường