Ngành chăn nuôi và nông nghiệp của tỉnh Bắc Ninh đang ngày một phát
triển mạnh mẽ, đặc biệt là chăn nuôi gia súc gia cầm. Đến nay toàn tỉnh
Bắc Ninh có tổng số 384,9 nghìn con lợn, chủ yếu là nuôi theo hướng nạc,
trong đó có nhiều khu chăn nuôi tập trung cỡ lớn, nhiều khu trang trại
chăn nuôi hàng trăm đến hàng ngàn con lợn. Những trang trại này không
những tiêu thụ nhiều điện năng mà hằng ngày còn thải ra môi trường một
lượng chất thải vô cùng lớn gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời
sống bà con nhân dân.
Nằm ngoài cánh đồng thôn Cẩm Giang, phường Đồng Nguyên (thị xã Từ
Sơn), Xí nghiệp chăn nuôi Bắc Đẩu từ lâu đã được biết đến như một trang
trại chăn nuôi lợn vào loại lớn nhất trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Trang
trại này có khoảng ba nghìn con lợn thịt và từ 300 – 400 con lợn giống,
cung cấp một lượng thịt lớn cho người dân địa phương và các vùng lân
cận.
Trước đây, để đủ điện chiếu sáng và làm mát cho lợn, mỗi tháng, trang
trại mất khoảng 20 triệu đồng cho hệ thống quạt điện và đèn chiếu sáng
lắp cho hai chuồng nuôi của trang trại. Bên cạnh mức chi phí khá cao đó,
lượng chất thải từ hai chuồng nuôi lợn thải ra mỗi ngày còn khiến môi
trường chung quanh bị ô nhiễm nghiêm trọng. Để giải quyết lượng chất
thải này, trang trại phải đào một ao nước lớn để chứa chất thải, tuy
nhiên, ao nước này cũng không thể giải quyết được mùi chất thải, đặc
biệt trong những ngày oi nóng hoặc mưa to.
Nhằm tìm ra một giải pháp giải quyết lượng chất thải, đồng thời tạo
ra một nguồn điện sạch, tiết kiệm chi phí cho trang trại, đầu năm 2013,
Trung tâm Tiết kiệm Năng lượng và Sản xuất sạch hơn tỉnh Bắc Ninh đã
phối hợp với Xí nghiệp chăn nuôi Bắc Đẩu xây dựng hệ thống biogas phủ
bạt với thể tích bảy nghìn m3 cho khu vực nuôi lợn thịt. Theo ông Nguyễn
Xuân Dũng – chuyên viên Trung tâm Tiết kiệm năng lượng và Sản xuất sạch
hơn Bắc Ninh, hệ thống này hoạt động theo nguyên tắc toàn bộ chất thải
động vật được dẫn xuống bể biogas. Khí biogas sinh ra từ bể sau đó được
dẫn qua hệ thống lọc để lọc hết tạp chất và mùi rồi đưa vào máy phát
điện. Với khoảng 260 m3 khí biogas được sinh ra mỗi ngày, lượng điện từ
hầm biogas này có khả năng cung cấp khoảng 70% nhu cầu điện cho toàn
trang trại.
Chia sẻ về những lợi ích kinh tế mà hầm biogas mang lại, ông Nguyễn
Hữu Ước – Quản lý trang trại cho biết, từ khi hầm biogas được đưa vào
hoạt động (tháng 9-2013), cái lợi lớn nhất mà trang trại thu được là
tiết kiệm được hơn 10 triệu đồng/tháng tiền điện. Lượng điện sinh ra
cũng rất đều và ổn định. Bên cạnh đó, tình trạng mùi chất thải đã hoàn
toàn không còn, môi trường chung quanh khu chăn nuôi rất sạch sẽ. Đặc
biệt, khu vực ao trước đây được đào để giải quyết lượng chất thải của
trang trại đã được nạo vét và thả cá, mang lại thêm một nguồn lợi kinh
tế lớn cho trang trại. Vì vậy, trang trại đang lên kế hoạch xây dựng
thêm một hầm biogas với thể tích khoảng 200m3 cho khu vực chuồng nuôi
lợn giống. Dự kiến, khi xây dựng xong hầm này, lượng điện sinh ra sẽ đủ
phát cho toàn trang trại.
Với khoản đầu tư khoảng 1,4 tỷ đồng (trong đó trang trại đầu tư một
tỷ đồng cho hầm biogas, Trung tâm Tiết kiệm năng lượng và Sản xuất sạch
hơn Bắc Ninh đầu tư 400 triệu đồng cho máy phát điện), dự kiến, với
lượng điện tiết kiệm được hằng tháng, trang trại mất khoảng sáu năm để
thu hồi lại lượng vốn ban đầu. Bên cạnh đó, bã thải cuối cùng từ hầm
biogas có thể được tận dụng để bón cây, nuôi cá, vừa ít bị dịch bệnh,
vừa tăng hàm lượng ôxy hòa tan trong nước giúp nông dân có thể thâm
canh.
Ông Nguyễn Quang Hòa – Giám đốc Trung tâm Tiết kiệm năng lượng và Sản
xuất sạch hơn Bắc Ninh khẳng định, mô hình biogas tại xí nghiệp chăn
nuôi Bắc Đẩu là mô hình biogas quy mô trang trại được Trung tâm Tiết
kiệm năng lượng xây dựng điểm trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Với những hiệu
quả lớn cả về kinh tế và môi trường đã được chứng minh, thời gian tới,
Bắc Ninh sẽ nhân rộng mô hình này trên khắp địa bàn của tỉnh.